Odwierty pod studnie głębinowe

Mariusz Siwko
19.11.2015

Studnie głębinowe są tanim i ekologicznym źródłem wody, a ich zastosowanie jest bardzo szerokie. Mogą być używane do poboru wody pitnej, nawadniania ogrodów, bądź też na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Inwestycję w studnię głębinową słusznie uważa się za opłacalną, głównie ze względu na czynniki takie jak: czystość wody - zalegające w głębszych warstwach wody są praktycznie nieskażone czynnikami zewnętrznymi, wydajność studni oraz niskie koszty eksploatacji.

Aby inwestycja ta zakończyła się pełnym sukcesem, warto zadbać o dopełnienie niezbędnych formalności, a także zapoznać się z potencjalnymi zagrożeniami. Gdy już zdecydowaliśmy się na budowę studni, podstawowym czynnikiem jest zlecenie prac wykwalifikowanej ekipie. Dzięki usługom profesjonalnych zakładów studniarskich, zapewniających nadzór geologiczny nad pracami, unikniemy wielu problemów i otrzymamy niezbędne wsparcie techniczne.

Pierwszym z czynników, które należy wziąć pod uwagę, przystępując do budowy studni, są aspekty prawne. 1 stycznia 2012 roku weszła w życie ustawa, która zniosła wcześniejszy zapis mówiący, iż postanowieniom Prawa geologicznego i górniczego nie podlegają ujęcia wody podziemnej do głębokości 30 m na potrzeby zwykłego korzystania z wód. Od tego dnia normom tym podlega wykonanie każdego z ujęć podziemnych. W praktyce oznacza to, że każda budowa studni głębinowej musi zostać zgłoszona wraz z dokumentacją geologiczną do zatwierdzenia przez starostę lub marszałka województwa. Wykonanie ujęć wód podziemnych, których przewidywane lub ustalone zasoby nie przekraczają 50 m3/h wymaga uzyskania decyzji starosty, zaś w pozostałych przypadkach decyzja jest wydawana przez marszałka województwa. Wniosek należy złożyć na 30 dni przed planowanym terminem budowy. Musi zawierać informacje o zapotrzebowaniu na wodę, lokalizacji odwiertu, planowanej głębokości i średnicy, konstrukcji otworu oraz sposobie filtrowania. Po wykonaniu studni natomiast należy sporządzić dokumentację powykonawczą, na której naniesione zostaną poprawki w projekcie, uwzględniające rzeczywiste parametry uzyskane w toku wykonywania prac.

Bodaj najważniejszą kwestią do ustalenia jest miejsce budowy, od niego bowiem, a dokładniej od warunków gruntowo-wodnych, zależy przebieg prac, koszty inwestycji oraz jej efektywność. Należy je dobrać również z myślą o przyszłym zagospodarowaniu działki. Znalezienie źródła wody może odbywać się np. poprzez: sondowanie elektrooporowe, metodę potencjałową, próbne nawierty, czy korzystanie z map geologicznych. Odpowiednie miejsce to takie, które zapewni wydajne źródło dobrej jakości wody. Warto rozeznać się, czy w danej okolicy nie ma problemów z wodą. Spodziewać ich się można w okolicach stawów, jezior i dużych ujęć wody, a także na obszarach górzystych. Pamiętać należy, że wyznaczając miejsce pod budowę studni, zachować należy następujące odległości:

  • 5 m od granicy działki i studni wspólnej na granicy działek,
  • minimum 7,5 m od rowu przydrożnego,
  • 15 m od szamb, kompostowników, budynków inwentarskich i zbiorników na gnojownicę,
  • 30 m od drenażu rozsączającego uprzednio oczyszczone ścieki do gruntu,
  • 70 m od drenażu rozsączającego ścieki nieoczyszczone, a także od utwardzonych wybiegów zwierząt hodowlanych.

Brak wody jest bardzo częstym problemem podczas wiercenia, pojawiającym się szczególnie wtedy, gdy do prac przystępujemy bez wcześniejszego sprawdzenia warunków hydrogeologicznych. Aby uniknąć konieczności pogłębiania odwiertu pod studnię w sytuacji, gdy nie znajdujemy dobrej warstwy wodonośnej na spodziewanym poziomie, warto wykonać wstępne badania geofizyczne i geoelektryczne, pozwalające na zobrazowanie budowy geologicznej danego obszaru. Dzięki określeniu głębokości występowania warstw wodonośnych i ich miąższości, można odpowiednio dobrać parametry otworu, takie jak średnica rur, długość i głębokość posadowienia filtra, a także oszacować koszty inwestycji. Przede wszystkim jednak pozwoli to ustalić, czy w danym miejscu w ogóle występuje woda.
Istotnym czynnikiem jest również dobór materiałów i urządzeń umożliwiających właściwą eksploatację studni. Elementy takie jak rury studzienne, filtry czy pompy muszą być dostosowane do parametrów technicznych studni, jej głębokości i wydajności, a także warunków geologicznych podłoża. Wszystkie elementy instalacyjne studni powinny w miarę możliwości pochodzić od jednego producenta, a także posiadać stosowne atesty. Aby uniknąć problemów, rury studzienne i filtracyjne powinny być wykonane z odpowiedniego materiału - najczęściej stosowane są rury PCV lub stalowe. Do budowy studni nie można używać rur kanalizacyjnych i telekomunikacyjnych

Zależnie od głębokości warstwy wodonośnej stosuje się różne rodzaje urządzeń filtracyjnych - od płytkich filtrów piaskowych, przez filtry siatkowe, po najczęściej używane filtry żwirowe. Perforacja filtra musi być dopasowana do struktury geologicznej terenu, tak aby umożliwiała swobodny przepływ wody, a jednocześnie zabezpieczała przed zasypaniem otworu przez materiał z warstwy wodonośnej. Na tej zasadzie należy dopasować ziarnistość obsypki żwirowej stosowanej najczęściej do wypełnienia przestrzeni między rurą filtracyjną a ścianą odwiertu.

Pompa do studni powinna być dobrana tak, aby jej wydajność nie przekraczała dopuszczalnej wydajności studni, a wysokość podnoszenia zapewniała utrzymanie w instalacji wystarczającego ciśnienia wody. Pomocna będzie dokumentacja geologiczna z informacjami o wydajności, poziomie wody i jej właściwościach. Pompy głębinowe umieszcza się w studniach głębinowych z rurą osłonową. Ich średnica musi pozwalać na umieszczenie agregatu pompowego. Im jest większa, tym szersze spectrum możliwości wyboru pompy. Po zamontowaniu pompy należy wykonać pompowanie oczyszczające, celem usunięcia zanieczyszczeń, które przedostały się podczas prac.

Po wykonaniu odwiertu, zafiltrowaniu go i pompowaniu oczyszczającym pozostaje pobranie próbki wody do badań jakości, na wypadek skażenia, wykonanie obudowy studni,zamontowanie pompy głębinowej i sporządzenie dokumentacji powykonawczej. Analizy fizyko-chemiczne pozwalają ustalić odczyn, twardość wody, a także poziom m.in. żelaza, manganu, które często występują w wodach głębinowych w nadmiarze, a także innych związków chemicznych. Dodatkowo analizy mikrobiologiczne ujawnią obecność szkodliwych bakterii. W zależności od wyników badań konieczne może być uzdatnienie wody. Obudowa studni powinna być zamontowana mniej więcej 1,5 m w głąb podłoża i poniżej 0,5 m nad gruntem..

Podczas wiercenia studni mogą się pojawić niespodziewane problemy. Jednym z nich jest samowypływ - w sytuacji, gdy woda w warstwie wodonośnej na skutek wysokiego ciśnienia wybija z otworu, a częstokroć wypycha również rury. Zjawisko to ilustrują np. filmy:

http://youtu.be/tdH5JNouhZw
http://youtu.be/77UPUVG5dvo
http://www.youtube.com/watch?v=DSnrf1YQQfk
http://youtu.be/SUkr4c76VKo

autor: www.odwierty.eu

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie